punkcie krytycznym
Encyklopedia PWN
autonomia
filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.
[gr., ‘samorząd’],
Conrad 
, właściwie Józef Teodor Konrad Korzeniowski, ur. 3 XII 1857, Berdyczów, zm. 3 VIII 1924, Bishopsbourne k. Canterbury,
pisarz angielski, z pochodzenia Polak.
[kọnräd]
Joseph , właściwie Józef Teodor Konrad Korzeniowski, ur. 3 XII 1857, Berdyczów, zm. 3 VIII 1924, Bishopsbourne k. Canterbury,
Descartes , forma zlatynizowana Renatus Cartesius, Kartezjusz, ur. 31 III 1596, La Haye (ob. La Haye-Descartes, Turenia), zm. 11 II 1650, Sztokholm,
francuski filozof, fizyk i matematyk; jeden z najbardziej rewolucyjnych umysłów XVII w., zwany ojcem filozofii nowożytnej.
[dekạrt]
René , forma zlatynizowana Renatus Cartesius, Kartezjusz, ur. 31 III 1596, La Haye (ob. La Haye-Descartes, Turenia), zm. 11 II 1650, Sztokholm,
etnologia
dyscyplina naukowa, której przedmiotem badań jest człowiek jako społeczny twórca kultury;
[gr. éthnos ‘lud’, ‘plemię’, ‘naród’, lógos ‘słowo’, ‘nauka’],
facja
geol. pierwotnie termin obejmujący tylko zespół cech litologicznych skał i zawartych w nich skamieniałości, odróżniający skały (i osady) powstałe w tym samym czasie, ale w różnych środowiskach sedymentacji (Amanz Gressly 1838).
[łac. facies ‘postać’, ‘oblicze’],
filozofia dialogu, zwana również filozofią spotkania,
nurt filozofii XX w., w którym dialog jest punktem wyjścia, zasadą wszelkiego myślenia i poznawania oraz przedmiotem filozoficznej refleksji.
